Çocuklarda Tırnak Yeme Bozukluğu ve Tedavisi
Tırnak yeme alışkanlığı başlama yaşı çeşitli olmakla birlikte genelde 3-4 yaş civarında ortaya çıkmakta ve çocukların % 34 ünde etkili olmaktadır. Bu alışkanlık çocuk ergenliğe geldiğinde artış göstermekte ve ebeveynleri endişeye sürükleyen bir hale gelebilmektedir. Daha da ilerleyen süreçte tırnak yeme bozukluğunun kronik bir duruma gelebiliyor olması önemli noktalardandır. Yapılan araştırmalarca kızlarda görülme sıklığı erkeklere oranla daha fazla olduğu saptanmıştır. Kimi çocuk kemirdiği tırnağı tükürürken kimi çocuk ise tırnağı yutabilmektedir. Disiplin ve baskının hakim olduğu bir ailedeki çocukların tırnak yeme davranışı göstermesi, rahat ve toleranslı bir aileye göre daha olasıdır. Okul öncesi dönemde ortaya çıkan tırnak yeme bozukluğu çocuğun ilk iki yılından kalma (oral dönem) eli ağza götürme alışkanlığıyla ilişkilidir. Bu alışkanlık zamanla tırnak yeme davranışına dönüşür. Kaygı durumları yaşadığı anlarda da artış gösterir. Ergenlik dönemine geçildiğinde ise okula başlama, yeni sosyal ortamlara girmekle birlikte çocuğun sorumlulukları artar ve ortamına uyum sağlamaya çalışır. Bu sorumluluk bilinci çocukta baskı oluşturarak tırnak yeme davranışında artış olarak devam eder.
Tırnak Yeme Bozukluğunun Nedenleri
Tırnak yeme bozukluğunun genellikle psikolojik etkenlere dayanmaktadır ve güvensizlik duygusundan kaynaklandığı düşünülmektedir. Fakat bazı durumlarda da çocuk modelleme yoluyla da bu alışkanlığa sahip olur. Örneğin yakın çevresinde ya da ebeveynlerinden birinde tırnak yeme alışkanlığı mevcut ise taklit yoluyla çocuk bu davranışa eğilim gösterir. Diğer nedenler ise şu şekilde sıralanabilir:
- Sevgisiz ve güvensiz bir ortamda yetişmek
- Çocuğun içindeki sıkıntı ve korkular
- Kardeş kıskançlığı
- Aile tarafından sürekli azara maruz kalmak
- Aile tarafından devamlı olarak eleştiriye maruz kalmak
- Baskıcı ve otoriter aile yaklaşımı
- Aile içi şiddet ortamı
- Çocuğun değersiz hissetmesine neden olan tutumlar
- Çocuğun sosyal çevresindeki değişiklikler
- Okul ya da arkadaş ortamında yaşayabileceği sorunlar tırnak yeme alışkanlığını tetikleyen durumlardandır.
Tırnak Yemek Neden Zararlıdır?
Tırnak yemek tırnak çevresindeki dokuların zedelenerek hasar görmesine ve tırnağın şeklinin bozularak şeklinin değişmesine yol açar. Bu kötü görüntü çocuğun kendine güvenini etkileyerek özgüven düşüklüğüne sebep olabilmektedir. Bunun yanında
- Mideye zarar vererek mide ile ilgili sağlık sorunları
- Ağız içi mikropların artması
- Dişlere zarar vererek diş yapısı ve diş eti sorunları
- Bağırsakta oluşan sorunlar tırnak yemenin zararları arasındadır.
Tırnak Yeme Bozukluğunun Tedavisi
Tırnak yeme davranışı çocuğa kızarak, yapmamasını söyleyerek veya ellerine vurup yasaklanarak geçebilen bir bozukluk değildir. Bu davranışlar aksine çocuğu daha fazla tırnak yemeye iter. Bu süreç ebeveynler için sabır gerektiren bir süreçtir. 4 yaşından önceki tırnak yeme davranışları çocuğun dikkatini tırnağından uzaklaştırarak görmezden gelinebilir. 4 yaşından sonraki devam eden bu alışkanlık için harekete geçilmelidir. İlk etapta çocuğun tırnak yediği zaman dilimlerine odaklanılarak o anlardaki yaptığı aktivite ya da yaşadığı kaygılı ortam en düşük seviyeye çekilmeye çalışılır. Çocuğu dinlemeye neler hissettiğini anlamayı denenmeli. Olabildiğince çocuğa sevgi ortamı yaratılmaya çalışılıp, çocuğa gösterilen ilgi ve ayırılan zamanla değerli hissetmesi sağlanmalı. Tırnak yemenin birçok hastalığa sebep olabileceği çocuğun anlayabileceği bir dille ona aktarılmalıdır. Sonrasındaki çabaları ödüllendirilerek ona destek olunmalı. Ödül sistemi tırnak yeme alışkanlığının azaltılmasına yardımcı olabilmektedir ve sonuca odaklanmaktan ziyade çocuğun çabasını görüp hissettirmek gerekir. Bunların yanında ailede tırnak yiyen birey var ise çocuğa olumsuz model olmaması adına çocukla birlikte aynı çabayı ebeveyn de göstermelidir.
